کد مطلب:1254 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:299
احکام سربریدن و شکار کردن حیوانات
مسأله 2591 ـ اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری كه بعداً گفته می شود سر ببرند، وحشی باشد یا اهلی بعد از جان دادن، گوشت آن حلال و بدن آن پاك است، ولی حیوانی كه نجاستخوار شده، اگر به دستوری كه در شرع معین نموده اند، آنرا استبراء نكرده باشند و حیوانی كه انسان با آن وطی و نزدیكی كرده بعد از سربریدن، گوشت آنها حلال نیست.
مسأله 2592 ـ حیوان حلال گوشت وحشی مانند آهو و كبك و بزكوهی و حیوان حلال گوشتی كه اهلی بوده و بعداً وحشی شده مثل گاو و شتراهلی كه فرار كرده و وحشی شده است، اگر به دستوری كه بعداً گفته می شود آنها را شكار كنند پاك و حلال است، ولی حیوان حلال گوشت اهلی مانند گوسفند و مرغ خانگی و حیوان حلال گوشت وحشی كه به واسطه تربیت كردن، اهلی شده است، با شكار كردن پاك و حلال نمی شود.
مسأله 2593 ـ حیوان حلال گوشت وحشی در صورتی با شكار كردن پاك و حلال می شود كه بتواند فرار كند یا پرواز نماید، بنابراین بچه آهو كه نمی تواند فرار كند و بچه كبك كه نمی تواند پرواز نماید با شكار كردن پاك و حلال نمی شود، و اگر آهو و بچه اش را كه نمی تواند فرار كند، با یك تیر شكار نمایند آهو حلال و بچه اش حرام است.
مسأله 2594 ـ حیوان حلال گوشتی كه مانند ماهی خون جهنده ندارد، اگر بخودی خود بمیرد پاك است، ولی گوشت آنرا نمی شود خورد.
مسأله 2595 ـ حیوان حرام گوشتی كه خون جهنده ندارد، مانند مار با سر بریدن حلال نمی شود، ولی مرده آن پاك است.
مسأله 2596 ـ سگ و خوك به واسطه سربریدن و شكار كردن پاك نمی شوند و خوردن گوشت آنها هم حرام است، و حیوان حرام گوشتی را كه درنده و گوشتخوار است مانند گرگ و پلنگ اگر به دستوری كه گفته می شود سر ببرند، یا با تیر و مانند آن شكار كنند پاك است، ولی گوشت آن حلال نمی شود، و اگر با سگ شكاری آنرا شكار كنند، پاك شدن بدنش هم اشكال دارد.
مسأله 2597 ـ فیل و خرس و بوزینه و موش و حیوانی كه مانند مار و سوسمار در داخل زمین زندگی می كنند، اگر خون جهنده داشته باشند و بخودی خود بمیرند نجسند، بلكه اگر سر آنها را هم ببرند، یا آنها را شكار نمایند، بدنشان پاك نمی شود.
مسأله 2598 ـ اگر از شكم حیوان زنده بچه مرده ای بیرون آید، یا آنرا بیرون آورند خوردن گوشت آن حرام است.
دستور سر بریدن حیوانات
مسأله 2599 ـ دستور سر بریدن حیوان آنست كه چهار رگ بزرگ گردن آنرا از پائین برآمدگی زیر گلو بطور كامل ببرند، و اگر آنها را بشكافند كافی نیست.
مسأله 2600 ـ اگر بعضی از چهار رگ را ببرند و صبر كنند، تا حیوان بمیرد بعد بقیه را ببرند فایده ندارد، بلكه اگر به این مقدار هم صبر نكنند ولی به طور معمول چهار رگ را پشت سر هم نبرند، اگر چه پیش از جان دادن حیوان، بقیه رگها را ببرند اشكال دارد، ولكن اگر بعد از آنكه بعض رگها را قطع نمودند حیوان اتفاقاً فرار نماید و فوراً تعقیب نمایند و پیش از جان دادن بقیه را قطع نمایند اشكال ندارد.
مسأله 2601 ـ اگر گرگ گلوی گوسفند را به طوری بكند كه از چهار رگی كه در گردن است و باید بریده شود، چیزی نماند آن حیوان حرام می شود، ولی اگر مقداری از گردن را بكند و چهار رگ باقی باشد، یا جای دیگر بدن را بكند، در صورتی كه گوسفند زنده باشد و به دستوری كه گفته می شود سر آنرا ببرند حلال و پاك می باشد.
شرائط سر بریدن حیوان
مسأله 2602 ـ سر بریدن حیوان پنج شرط دارد:
اول ـ كسی كه سر حیوان را می برد چه مرد باشد، چه زن، باید مسلمان باشد و اظهار دشمنی با اهل بیت پیغمبر صلی الله علیه وآله وسلم نكند، و بچه مسلمان هم اگر ممیز باشد یعنی خوب و بد را بفهمد می تواند سر حیوان را ببرد.
دوم ـ سر حیوان را با چیزی ببرند كه از آهن باشد ولی چنانچه آهن پیدا نشود و طوری باشد كه اگر سر حیوان را نبرند می میرد، با چیز تیزی كه چهار رگ آنرا جدا كند مانند شیشه و سنگ تیز، می شود سر آنرا برید.
سوم ـ در موقع سر بریدن، گردن و دست و پا و شكم حیوان رو به قبله باشد، و كسی كه می داند باید رو به قبله سر ببرد، اگر عمداً حیوان را رو به قبله نكند، حیوان حرام می شود، ولی اگر فراموش كند، یا مسأله را نداند، یا قبله را اشتباه كند، یا نداند قبله كدام طرف است، یا نتواند حیوان را رو به قبله كند، اشكال ندارد.
چهارم ـ وقتی می خواهد سر حیوان را ببرد، یا كارد به گلویش بگذارد، به نیت سر بریدن، نام خدا را ببرد، و همینقدر كه بگوید بسم الله كافی است، و اگر بدون قصد سر بریدن نام خدا را ببرد، آن حیوان پاك نمی شود و گوشت آنهم حرام است، ولی اگر از روی فراموشی نام خدا را نبرد اشكال ندارد.
پنجم ـ حیوان بعد از سر بریدن حركتی بكند، اگر چه مثلاً چشم یا دم خود را حركت دهد، یا پای خود را به زمین زند.
دستور كشتن شتر
مسأله 2603 ـ اگر بخواهند شتر را بكشند كه بعد از جان دادن پاك و حلال باشد، باید با پنج شرطی كه برای سربریدن حیوانات گفته شد، كارد یا چیز دیگری را كه از آهن و برنده باشد، در گودی بین گردن و سینه اش فرو كنند.
مسأله 2604 ـ وقتی می خواهند كارد را به گردن شتر فرو ببرند، بهتر است كه شتر ایستاده باشد، ولی اگر در حالی كه زانوها را به زمین زده، یا به پهلو خوابیده و دست و پا و سینه اش رو به قبله است، كارد را در گودی گردنش فرو كنند اشكال ندارد.
مسأله 2605 ـ اگر بجای اینكه كارد را در گودی گردن شترفرو كنند، سر آنرا ببرند، یا گوسفند و گاو و مانند اینها را مثل شتر كارد در گودی گردنشان فرو كنند، گوشت آنها حرام و بدن آنها نجس است، ولی اگر چهار رگ شتر را ببرند و تا زنده است به دستوری كه گفته شد كارد در گودی گردنش فرو كنند، گوشت آن حلال و بدن آن پاك است، و نیز اگر كارد در گودی گردن گاو و گوسفند و مانند اینها فرو كنند، و تا زنده است سر آنرا ببرند حلال و پاك می باشد.
مسأله 2606 ـ اگر حیوانی سركش شود و نتوانند آنرا به دستوری كه در شرع معین شده بكشند، یا مثلاً در چاه بیفتد و احتمال بدهند كه در آنجا بمیرد و كشتن آن به دستور شرع ممكن نباشد، هر جای بدنش را كه زخم بزنند و در اثر زخم جان بدهد حلال می شود، و رو به قبله بودن آن لازم نیست ولی باید شرطهای دیگری را كه برای سربریدن حیوانات گفته شد دارا باشد.
چیزهائی كه موقع سربریدن حیوانات مستحب است
مسأله 2607 ـ بعضی از علماء فرموده اند كه چند چیز در سربریدن حیوانات مستحب است:
اول ـ موقع سربریدن گوسفند، دو دست و یك پای آنرا ببندند و پای دیگرش را بازبگذارند، و موقع سربریدن گاو چهار دست و پایش را ببندند و دم آنرا باز بگذارند، و موقع كشتن شتر دو دست آنرا از پائین تا زانو، یا تا زیر بغل به یكدیگر ببندند و پاهایش را باز بگذارند و مستحب است مرغ را بعد از سر بریدن رها كنند تا پر و بال بزند.
دوم ـ كسی كه حیوان را می كشد رو به قبله باشد.
سوم ـ پیش از كشتن حیوان آب جلوی آن بگذارند.
چهارم ـ كاری كنند كه حیوان كمتر اذیت شود، مثلاً كارد را خوب تیز كنند و با عجله سر حیوان را ببرند، ولكن نسبت به بستن دو دست و یك پای گوسفند روایتی نیافتم.
چیزهائی كه در كشتن حیوانات مكروه است
مسأله 2608 ـ چند چیز در كشتن حیوانات مكروه است:
اول ـ آنكه كارد را پشت حلقوم فرو كنند و به طرف جلو بیاورند كه حلقوم از پشت آن بریده شود.
دوم ـ پیش از بیرون آمدن روح، پوست حیوان را بكنند.
ســوم ـ در جائی حیوان را بكشند كه حیوان دیگر از جنس او آنرا ببیند.
چهارم ـ در شب یا پیش از ظهر روز جمعه سر حیوان را ببرند، ولی در صورت احتیاج عیبی ندارد.
پنـجم ـ خود انسان چهارپائی را كه پرورش داده است بكشد، و احتیاط واجب آنست كه پیش از بیرون آمدن روح مغز حرام را كه در تیره پشت است نبرند، و سر حیوان را از بدنش جدا نكنند ولی اگر ببرند یا جدا كنند آن حیوان حرام نمی شود بنابر اقوی، و اگر از روی غفلت یا به واسطه تیز بودن كارد بی اختیار سر حیوان جدا شود نه حرام و نه مكروه است.
مسأله 2592 ـ حیوان حلال گوشت وحشی مانند آهو و كبك و بزكوهی و حیوان حلال گوشتی كه اهلی بوده و بعداً وحشی شده مثل گاو و شتراهلی كه فرار كرده و وحشی شده است، اگر به دستوری كه بعداً گفته می شود آنها را شكار كنند پاك و حلال است، ولی حیوان حلال گوشت اهلی مانند گوسفند و مرغ خانگی و حیوان حلال گوشت وحشی كه به واسطه تربیت كردن، اهلی شده است، با شكار كردن پاك و حلال نمی شود.
مسأله 2593 ـ حیوان حلال گوشت وحشی در صورتی با شكار كردن پاك و حلال می شود كه بتواند فرار كند یا پرواز نماید، بنابراین بچه آهو كه نمی تواند فرار كند و بچه كبك كه نمی تواند پرواز نماید با شكار كردن پاك و حلال نمی شود، و اگر آهو و بچه اش را كه نمی تواند فرار كند، با یك تیر شكار نمایند آهو حلال و بچه اش حرام است.
مسأله 2594 ـ حیوان حلال گوشتی كه مانند ماهی خون جهنده ندارد، اگر بخودی خود بمیرد پاك است، ولی گوشت آنرا نمی شود خورد.
مسأله 2595 ـ حیوان حرام گوشتی كه خون جهنده ندارد، مانند مار با سر بریدن حلال نمی شود، ولی مرده آن پاك است.
مسأله 2596 ـ سگ و خوك به واسطه سربریدن و شكار كردن پاك نمی شوند و خوردن گوشت آنها هم حرام است، و حیوان حرام گوشتی را كه درنده و گوشتخوار است مانند گرگ و پلنگ اگر به دستوری كه گفته می شود سر ببرند، یا با تیر و مانند آن شكار كنند پاك است، ولی گوشت آن حلال نمی شود، و اگر با سگ شكاری آنرا شكار كنند، پاك شدن بدنش هم اشكال دارد.
مسأله 2597 ـ فیل و خرس و بوزینه و موش و حیوانی كه مانند مار و سوسمار در داخل زمین زندگی می كنند، اگر خون جهنده داشته باشند و بخودی خود بمیرند نجسند، بلكه اگر سر آنها را هم ببرند، یا آنها را شكار نمایند، بدنشان پاك نمی شود.
مسأله 2598 ـ اگر از شكم حیوان زنده بچه مرده ای بیرون آید، یا آنرا بیرون آورند خوردن گوشت آن حرام است.
دستور سر بریدن حیوانات
مسأله 2599 ـ دستور سر بریدن حیوان آنست كه چهار رگ بزرگ گردن آنرا از پائین برآمدگی زیر گلو بطور كامل ببرند، و اگر آنها را بشكافند كافی نیست.
مسأله 2600 ـ اگر بعضی از چهار رگ را ببرند و صبر كنند، تا حیوان بمیرد بعد بقیه را ببرند فایده ندارد، بلكه اگر به این مقدار هم صبر نكنند ولی به طور معمول چهار رگ را پشت سر هم نبرند، اگر چه پیش از جان دادن حیوان، بقیه رگها را ببرند اشكال دارد، ولكن اگر بعد از آنكه بعض رگها را قطع نمودند حیوان اتفاقاً فرار نماید و فوراً تعقیب نمایند و پیش از جان دادن بقیه را قطع نمایند اشكال ندارد.
مسأله 2601 ـ اگر گرگ گلوی گوسفند را به طوری بكند كه از چهار رگی كه در گردن است و باید بریده شود، چیزی نماند آن حیوان حرام می شود، ولی اگر مقداری از گردن را بكند و چهار رگ باقی باشد، یا جای دیگر بدن را بكند، در صورتی كه گوسفند زنده باشد و به دستوری كه گفته می شود سر آنرا ببرند حلال و پاك می باشد.
شرائط سر بریدن حیوان
مسأله 2602 ـ سر بریدن حیوان پنج شرط دارد:
اول ـ كسی كه سر حیوان را می برد چه مرد باشد، چه زن، باید مسلمان باشد و اظهار دشمنی با اهل بیت پیغمبر صلی الله علیه وآله وسلم نكند، و بچه مسلمان هم اگر ممیز باشد یعنی خوب و بد را بفهمد می تواند سر حیوان را ببرد.
دوم ـ سر حیوان را با چیزی ببرند كه از آهن باشد ولی چنانچه آهن پیدا نشود و طوری باشد كه اگر سر حیوان را نبرند می میرد، با چیز تیزی كه چهار رگ آنرا جدا كند مانند شیشه و سنگ تیز، می شود سر آنرا برید.
سوم ـ در موقع سر بریدن، گردن و دست و پا و شكم حیوان رو به قبله باشد، و كسی كه می داند باید رو به قبله سر ببرد، اگر عمداً حیوان را رو به قبله نكند، حیوان حرام می شود، ولی اگر فراموش كند، یا مسأله را نداند، یا قبله را اشتباه كند، یا نداند قبله كدام طرف است، یا نتواند حیوان را رو به قبله كند، اشكال ندارد.
چهارم ـ وقتی می خواهد سر حیوان را ببرد، یا كارد به گلویش بگذارد، به نیت سر بریدن، نام خدا را ببرد، و همینقدر كه بگوید بسم الله كافی است، و اگر بدون قصد سر بریدن نام خدا را ببرد، آن حیوان پاك نمی شود و گوشت آنهم حرام است، ولی اگر از روی فراموشی نام خدا را نبرد اشكال ندارد.
پنجم ـ حیوان بعد از سر بریدن حركتی بكند، اگر چه مثلاً چشم یا دم خود را حركت دهد، یا پای خود را به زمین زند.
دستور كشتن شتر
مسأله 2603 ـ اگر بخواهند شتر را بكشند كه بعد از جان دادن پاك و حلال باشد، باید با پنج شرطی كه برای سربریدن حیوانات گفته شد، كارد یا چیز دیگری را كه از آهن و برنده باشد، در گودی بین گردن و سینه اش فرو كنند.
مسأله 2604 ـ وقتی می خواهند كارد را به گردن شتر فرو ببرند، بهتر است كه شتر ایستاده باشد، ولی اگر در حالی كه زانوها را به زمین زده، یا به پهلو خوابیده و دست و پا و سینه اش رو به قبله است، كارد را در گودی گردنش فرو كنند اشكال ندارد.
مسأله 2605 ـ اگر بجای اینكه كارد را در گودی گردن شترفرو كنند، سر آنرا ببرند، یا گوسفند و گاو و مانند اینها را مثل شتر كارد در گودی گردنشان فرو كنند، گوشت آنها حرام و بدن آنها نجس است، ولی اگر چهار رگ شتر را ببرند و تا زنده است به دستوری كه گفته شد كارد در گودی گردنش فرو كنند، گوشت آن حلال و بدن آن پاك است، و نیز اگر كارد در گودی گردن گاو و گوسفند و مانند اینها فرو كنند، و تا زنده است سر آنرا ببرند حلال و پاك می باشد.
مسأله 2606 ـ اگر حیوانی سركش شود و نتوانند آنرا به دستوری كه در شرع معین شده بكشند، یا مثلاً در چاه بیفتد و احتمال بدهند كه در آنجا بمیرد و كشتن آن به دستور شرع ممكن نباشد، هر جای بدنش را كه زخم بزنند و در اثر زخم جان بدهد حلال می شود، و رو به قبله بودن آن لازم نیست ولی باید شرطهای دیگری را كه برای سربریدن حیوانات گفته شد دارا باشد.
چیزهائی كه موقع سربریدن حیوانات مستحب است
مسأله 2607 ـ بعضی از علماء فرموده اند كه چند چیز در سربریدن حیوانات مستحب است:
اول ـ موقع سربریدن گوسفند، دو دست و یك پای آنرا ببندند و پای دیگرش را بازبگذارند، و موقع سربریدن گاو چهار دست و پایش را ببندند و دم آنرا باز بگذارند، و موقع كشتن شتر دو دست آنرا از پائین تا زانو، یا تا زیر بغل به یكدیگر ببندند و پاهایش را باز بگذارند و مستحب است مرغ را بعد از سر بریدن رها كنند تا پر و بال بزند.
دوم ـ كسی كه حیوان را می كشد رو به قبله باشد.
سوم ـ پیش از كشتن حیوان آب جلوی آن بگذارند.
چهارم ـ كاری كنند كه حیوان كمتر اذیت شود، مثلاً كارد را خوب تیز كنند و با عجله سر حیوان را ببرند، ولكن نسبت به بستن دو دست و یك پای گوسفند روایتی نیافتم.
چیزهائی كه در كشتن حیوانات مكروه است
مسأله 2608 ـ چند چیز در كشتن حیوانات مكروه است:
اول ـ آنكه كارد را پشت حلقوم فرو كنند و به طرف جلو بیاورند كه حلقوم از پشت آن بریده شود.
دوم ـ پیش از بیرون آمدن روح، پوست حیوان را بكنند.
ســوم ـ در جائی حیوان را بكشند كه حیوان دیگر از جنس او آنرا ببیند.
چهارم ـ در شب یا پیش از ظهر روز جمعه سر حیوان را ببرند، ولی در صورت احتیاج عیبی ندارد.
پنـجم ـ خود انسان چهارپائی را كه پرورش داده است بكشد، و احتیاط واجب آنست كه پیش از بیرون آمدن روح مغز حرام را كه در تیره پشت است نبرند، و سر حیوان را از بدنش جدا نكنند ولی اگر ببرند یا جدا كنند آن حیوان حرام نمی شود بنابر اقوی، و اگر از روی غفلت یا به واسطه تیز بودن كارد بی اختیار سر حیوان جدا شود نه حرام و نه مكروه است.